Atom bombasının mucidi olarak bilinen fizikçi J. Robert Oppenheimer'ın 1962'de Feza Gürsey'e yazdığı bir mektup, Boğaziçi Üniversitesi'nin dijital 'Feza Gürsey Koleksiyonu'nda keşfedildi. "Oppenheimer" isimli film gösterime girdiği gün, bu tarihi mektup gözler önüne serildi.
ÖNEMLİ BİR İLETİŞİM BELGESİ
Boğaziçi Üniversitesi'nin dijital arşivine erişilebilen 5 Aralık 1962 tarihli mektupta, Oppenheimer, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü'nden Dr. Feza Gürsey'e şunları söylüyor: "T.D.'den önümüzdeki yıl burada bir yılınızı geçirebileceğinizi öğrendim. Umarım öyledir. Sizden haber aldığımda meslektaşlarıma danışacağım ve olumlu düşüncelerimizi kağıda dökeceğiz. Kısa süre sonra tekrar gelmeniz bana doğru görünüyor. İkinize de samimi, iyi dileklerimle."
BAŞKA BİR HİSTORİK MEKTUP DAHA
'Feza Gürsey Koleksiyonu'ndan ayrıca J. Robert Oppenheimer'ın 3 Şubat 1959 tarihinde dönemin İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Lütfi Biran'a yazdığı mektuba da çevrimiçi olarak ulaşılabiliyor.
FEZA GÜRSEY'İN HAYATI
Feza Gürsey, 1921 İstanbul doğumlu bir fizikçi ve akademisyendi. Eğitim hayatına Galatasaray Lisesi'nde başlayan Gürsey, 1944'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik-Fizik bölümünden mezun oldu. İngiltere'deki Imperial College’da doktorasını tamamladı ve kuaterniyonların alan teorisine uygulama üzerine çalıştı.
KARİYERİ VE ETKİSİ
1951'de İstanbul Üniversitesi'nde fizik asistanı olarak görev yapmaya başlayan Gürsey, 1961'de ODTÜ'de Teorik Fizik Bölümü'nün kuruluşuna öncülük etti. Kariyeri boyunca, Gürsey, Brookhaven Ulusal Laboratuvarı, Princeton Üniversitesi İleri Araştırma Enstitüsü ve Columbia Üniversitesi'nde araştırmalar yürüttü. Bu araştırmalar sırasında, Nobel Fizik Ödülü sahibi Wolfgang Pauli, atom bombası projesinin lideri J.R. Oppenheimer ve Nobel ödüllü fizikçiler E. Wigner, T.D. Lee ve C.N. Yang ile tanıştı.
SONRASINDA...
Gürsey, uzay-zaman bakışımı çalışmalarını genişleten Kiral Bakışım Kuralı'nı keşfetti ve kuantum renk dinamiği kuramı üzerine çalışmalar yaptı. ODTÜ'de bir araştırma ekibi kurdu ve birçok öğrenci yetiştirdi. 1974'te Yale Üniversitesi'nde kürsü başkanı oldu. Gürsey, 1992'de Amerika'da hayatını kaybetti.
