İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlattığı ve Gazze Şeridi’nde çok sayıda katliam ve on binlerce sivilin hayatını kaybettiği saldırılarının üzerinden bir yıl geçti.
Hamas’ın geçtiğimiz yıl 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’in sıkı korunan sınırlarını geçerek başlattğı Aksa Tufanı Operasyonu’na karşılık İSrail’in Gazze Şeridi’ne başlattığı saldırılar devam ediyor. İsrail’in Gazze’de on binlerce Filistinliyi öldürdüğü, milyonlarca sivili yerinden ettiği, Orta Doğu’da tansiyonun yeniden yükselmesine neden olduğu saldırıların üzerinden 1 yıl geçti. İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye yönelik saldırıları, aylarca süren yoğun çatışmalar ve katliamları ABD’nin desteği ile aralıksız sürerken İsrail’in saldırılarının bölgesel bir savaşa dönüşebileceğine ilişkin endişeler de artıyor.
AKSA TUFANI
7 Ekim 2023’te Hamas, Filistinlilere ve Mescid-i Aksa başta olmak üzere kutsal değerlere yönelik artan saldırılara karşılık vermek amacıyla İsrail’in güneyine bir operasyon başlattı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da İsrail’in savaşta olduğunu ilan etti, Gazze’ye hava saldırıları başlatarak bölgeyi tamamen kuşatma kararı aldı.
KARA HAREKATI BAŞLADI
13 Ekim 2023’te İsrail, Gazze’de bir milyonu aşkın insana evlerini tahliye ederek güneye gitme çağrısında bulundu. Bu çağrıya rağmen bölgeden ayrılmaya çalışan Filistinlileri hedef alan çok sayıda bombalı saldırı gerçekleşti. Aynı gün, İsrail Ordusu güçleri Gazze’ye kara harekatı başlattı. Bir gün sonra İsrail, Gazze’nin kuzeyindeki 22 hastanenin boşaltılması emrini verdi. Bu emir, Dünya Sağlık Örgütü tarafından hasta ve yaralılar için “ölüm cezası” olarak tanımlandı.
BAPTİST HASTANESİ'NE DÜZENLENEN SALDIRI
17 Ekim’de Gazze Şeridi’ndeki Baptist Hastanesi’nin (Al Ahli Arab Hastanesi) vurulması sonucu en az 500 kişi hayatını kaybetti. Hastane, İsrail’in saldırılarından korunmak için sağlık kuruluşunun hedef alınmayacağına inanan yüzlerce Gazzeli sivile de ev sahipliği yapıyordu. Hastane saldırısı, İslam dünyasında büyük bir öfkeye neden oldu.
İŞGALİN BAŞLANGICI
27 Ekim 2023’te İsrail, Gazze’ye geniş çaplı bir kara operasyonu başlatarak bölgeyi işgal etmeye başladı. İsrail’in “Demir Kılıçlar” adını verdiği operasyonun amacı Hamas’ın yok edilmesi ve rehinelerin kurtarılması olarak açıklandı.
EL ŞİFA HASTANESİ'NE DÜZENLENEN BASKIN
15 Kasım 2023’te İsrail güçleri, günlerce süren kuşatmanın ardından Gazze’deki en büyük hastane olan Şifa Hastanesine baskın düzenledi. İsrail, elektrik ve malzeme yetersizliği nedeniyle yeni doğanlar dahil hastaların hayatını kaybettiği hastanenin Hamas tarafından komuta merkezi olarak kullanıldığını ileri sürdü. Şifa Hastanesi’nden zorla tahliye edilen Filistinli yaralılar, hastanede geride kalanların İsrail güçleri tarafından öldürüldüğü veya alıkonulduğunu söyledi.
İLK ATEŞKES
24 Kasım - 1 Aralık 2023 tarihleri arasında İsrail ve Hamas arasında ilk kez ateşkes ilan edildi. Çatışmaların bir süreliğine durdurulması, çoğunluğu kadın ve çocuk 105 İsrailli ve yabancının serbest bırakılmasıyla sonuçlandı. Karşılığında İsrail hapishanelerinde tutulan 240 Filistinli mahkum serbest bırakıldı. Bu süreçte Gazze Şeridi’ne insani yardım da ulaştırıldı. Savaş, karşılıklı suçlamalar sonucu 1 Aralık tarihinde yeniden başladı.
REFAHA DÜZENLENEN SALDIRI
24 Aralık 2023’te İsrail’in hava saldırıları, Gazze’nin güneyindeki Refah kentini hedef aldı ve aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 45’ten fazla kişi hayatını kaybetti.
İsrail’in Refah’a saldırıları, uluslararası kuruluşlar ve insani yardım teşkilatları tarafından büyük öfke ve kınama ile karşılandı. Saldırılar, ciddi bir insani durumla karşı karşıya olan Gazze’deki durumu daha da kötüleştirdi.
İsrail Başbakanı Netanyahu, bombalamayı trajik aksaklık olarak nitelendirdi ve saldırıyı incelediklerini ifade etti.
SOYKIRIM DAVASI
Güney Afrika, 29 Aralık 2023’te Uluslararası Adalet Divanı’nda İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki eylemlerinin Birleşmiş Milletler’in Soykırım Sözleşmesini ihlal ettiği suçlamasıyla dava açtı. Görülmeye devam eden davanın başvurusunda Güney Afrika, Uluslararası Adalet Divanı’ndan ayrıca Filistin halkının Soykırım Sözleşmesi kapsamında korunan bir grup olarak değerlendirilmesi ve soykırımdan kurtarılmaları için acil tedbirler alınması talebinde bulundu.
Ağustos ayında İsrail aleyhindeki davaya dahil olmak için Türkiye de Uluslararası Adalet Divanı’na resmi başvuruda bulundu.
YEMEN'E İLK SALDIRI
ABD ve İngiltere, Yemen’deki Husilerin İsrail’in Gazze’deki saldırılarına tepki gerekçesiyle Kızıldeniz’de gerçekleştirdikleri saldırılarına cevap amacıyla 11 Ocak 2024’te Yemen genelinde hava saldırısı gerçekleştirdi.
Husiler, Kızıldeniz’deki saldırılarına devam edeceklerini açıkladı.
30 BİNİ GEÇTİ
Gazze’deki Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim 2023’ten bu yana hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısının 30 bin seviyesini geçtiğini açıkladı. 29 Şubat 2024 itibarıyla resmi rakam, 30 bin 35 olarak açıklandı.
Bakanlık ölenlerin çoğunluğunun kadınlar ve çocuklar olduğunu belirtti ve gerçek rakamın muhtemelen daha yüksek olduğunu vurguladı.
İNSANİ YARDIM ÇALIŞANLARI ÖLDÜRÜLDÜ
İsrail’in Gazze’deki operasyonları sırasında World Central Kitchen için çalışan 7 yardım görevlisi, İsrail’in hava saldırısında hayatını kaybetti.
İnsan Haklarını İzleme Örgütü, 1 Nisan 2024’teki saldırının izole olarak gerçekleşen bir hata olmadığını ve insani yardım kuruluşlarına yönelik bir dizi saldırının bir parçası olduğunu açıkladı. Kuruluş, insani yardım kuruluşları ve Birleşmiş Milletler ajanslarının İsrail makamlarına yardım konvoyları ve tesislerinin koordinatlarını düzenli olarak ilettiklerini, ancak İsrail güçlerinin bu konvoylara ve sığınaklara uyarıda bulunmaksızın saldırdığını tespit etti.
İSRAİL - İRAN GERGİNLİĞİ
İran, İsrail’in 1 Nisan 2024’te Suriye’nin başkenti Şam’daki İran büyükelçiliğine saldırmasına cevap olarak 13 Nisan 2024 akşamı, İsrail’i hedef alan bir insansız hava aracı saldırısı başlattı. İsrailli yetkililere göre yalnızca Golan Tepeleri ve Necef Çölü’ndeki bir İsrail üssünü hedef alan insansız hava araçlarının büyük çoğunluğu hedeflerine ulaşmadan imha edildi.
SOYKIRIM İDDİALARININ ARAŞTIRILMASI
Uluslararası Adalet Divanı, 24 Mayıs 2024 tarihinde açıkladığı kararda İsrail’in Refah’a saldırılarını acilen durdurmasını ve İsrail’e Gazze’de soykırım iddialarını araştıracak BM yetkililerine bölgeye erişim imkanı vermesini emretti. Karar açıklamasında, “İsrail, Birleşmiş Milletler’in yetkili organları tarafından soykırım iddialarını araştırmak üzere yetkilendirilen herhangi bir soruşturma komisyonu, gerçekleri araştırma misyonu veya soruşturma organının Gazze Şeridi’ne engelsiz erişimini sağlamak için etkili tedbirler almak zorundadır” denildi.
HANİYE'NİN ÖLDÜRÜLMESİ
Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye, İran’ın başkenti Tahran’da gerçekleştirilen bir hava saldırısında öldürüldü. Hamas, saldırı nedeniyle İsrail’i suçlarken suikast, bölgede gerginliğin daha da tırmanmasına neden oldu.
OKUL SALDIRISI
10 Ağustos 2024’te Gazze Şehri’nin Daraj mahallesinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı El-Tabin Okulu, sabah namazı sırasında İsrail füzeleri tarafından vuruldu. Aralarında çocukların da bulunduğu 100’den fazla insan hayatını kaybetti.
İNSANİ BÖLGEDE YAŞANAN KATLİAM
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in Han Yunus kentinin batısında yerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı El Mevasi bölgesindeki çadır kamplarını hedef aldığı saldırılarda 40 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı. İsrail’in Han Yunus’ta “insani bölge” ilan ederek daha önce tahliye ettiği sivilleri yönlendirdiği yerde gerçekleştirdiği katliam, dünya kamuoyunda tepkiye neden olurken Hamas bu bölgede hiçbir savaşçısının yer almadığını açıkladı.
NASRALLAH'IN ÖLDÜRÜLMESİ
27 Eylül 2024 akşamı İsrail’in Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Hizbullah’ın ana karargahını hedef aldığı saldırıda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah öldürüldü.
FÜZE SALDIRISI
1 Ekim 2024’te İran, İsrail’in Hizbullah lideri Nasrallah’ın öldürülmesine cevap olarak 180’den fazla balistik füzeyle İran’a saldırdı. Çok sayıda balistik füzenin İsrail’in hava savunma sistemi Demir Kubbe’yi aşabildiği gözlenirken saldırı sonucunda Batı Şeria’da bir kişi hayatını kaybetti.