Her ebeveyn çocuğunun sorumluluk sahibi olmasını arzu eder. Fakat bir çocuğun sorumluluk bilinci edinmesi, sadece ebeveynin taleplerini karşılamakla sınırlı değildir. Aslında, sorumluluk edinimi süreci karmaşık ve zaman alıcıdır. "Çocuklarınıza sözlerinizle değil, davranışlarınızla örnek olun" deyişi, bu konudaki esas yaklaşımı belirler. Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, ebeveynlere bu konuda bazı tavsiyelerde bulunuyor.
SORUMLULUĞUN TANIMI VE ETKİLERİ
Seda Aydoğdu, sorumluluğu "İçerisinde bulunduğu ortamın kurallarına uyabilme, ben ve diğerleri arasında olan sınırları bilme ve ona göre davranabilmek" şeklinde tanımlıyor. Aydoğdu, "Bu davranışlar yaşa ve dahil olunan ortama göre değişiklik gösterebiliyor" diye de ekliyor. Sorumluluk bilinci yeterince gelişmeyen çocuklar ise en büyük zorlukları, yetişkin olduklarında ve kendi kendilerine yetmeleri gereken dönemlerde yaşarlar.
NE ZAMAN BAŞLAR?
Peki, bir çocuğa sorumluluk ne zaman verilebilir? Aydoğdu, "Çocuk yetiştirirken yaptığımız en önemli hatalardan biri 'daha küçük, daha bebek…' şeklindeki düşüncelerimizden dolayı onlara sorumluluk vermekten kaçınmamızdır. Oysa çocuğumuzun gelişim dönemini baz alarak çok daha erken yaşlardan itibaren onlara sorumluluk vermeye başlayabiliriz." diyor.
SORUMLULUK BİLİNCİ NASIL KAZANDIRILIR?
Sorumluluk bilincinin kazandırılması süreci öncelikle anne ve babaların kendilerini bu duruma hazır hissetmeleriyle başlar. Aydoğdu, bu süreçte sabırlı, istikrarlı olmanın ve çatışmalardan kaçınmanın önemini vurguluyor. Ayrıca, çocuklara yöneltilen taleplerin doğrudan ve net olması gerektiğine de dikkat çekiyor.
YAŞA UYGUN GÖREVLER
Seda Aydoğdu, son olarak çocukların yaşlarına uygun hangi görevlerin verilebileceğini anlatıyor. Aydoğdu, okul çağındaki çocukların sadece ders çalışmaktan sorumlu olduğu düşüncesinin yanıltıcı olduğunu belirtiyor. Aydoğdu'ya göre, çocuklara bebeklik döneminden itibaren yaşlarına uygun görevler verilmeli ve bu görevler, çocukların yaşları ilerledikçe artırılmalıdır.